JAHON AXBOROT RESURSLARI HAQIDA MA’LUMOT VA QO‘LLANILISHI (Ochiq axborot resurslari)
Keywords:
ochiq axborot resurslari, ochiq kirish,elektron resurslar, to‘liq matnli kitoblar, ilmiy nashrlarAbstract
Ochiq kirish (Open Access) global ilmiy hamjamiyat uchun muhim yutuq
bo‘lib, ilmiy ma’lumotlarni bepul taqdim etish orqali bilimlarni kengroq tarqatish va
ulardan erkin foydalanish imkonini beradi. Bu tizim tadqiqotchilar, talaba va boshqa
foydalanuvchilar uchun moliyaviy va intellektual cheklovlarsiz ma’lumot olish
imkonini yaratadi. Ochiq kirish platformalari, jumladan, OAPEN, DOAB, DOAJ va
YuNESKOning raqamli kutubxonalari, har bir inson uchun tadqiqot va ta’limga
erkin kirish imkoniyatlarini ta’minlaydi.
Mazkur platformalar foydalanuvchilarga quyidagilarni taqdim etadi:
- Ilmiy adabiyotlarni bepul o‘qish, yuklab olish va foydalanish;
- Ilmiy izlanishlar sifatini oshirish va takrorlanishining oldini olish;
- Bilim olishdagi mavjud bo‘shliqlarni to‘ldirish va ma’lumotlarni tizimli
saqlash;
- Global darajada akademik hamkorlikni rivojlantirish.
Bunday platformalar ochiq kirish nashrlarini targ‘ib qilish bilan bir qatorda,
ilmiy tadqiqotlarni keng ommaga yetkazish, sifat nazorati orqali nashrlarning
dolzarbligini oshirish va ilm-fanning rivojlanishiga hissa qo‘shadi. Shu bilan birga,
ushbu resurslar ko‘plab tillarni qamrab olgani va qidiruv tizimlari orqali qulay
foydalanish imkoniyati yaratilgani bilan yanada ommabop hisoblanadi.
Natijada, ochiq kirish modeli zamonaviy bilim jamiyatining rivoji va global
miqyosda teng imkoniyatlarni ta’minlashda asosiy vositalardan biri sifatida muhim
ahamiyatga ega.
References
GANIYEVA, B. JAHON AXBOROT RESURSLARI.
Directory of Open Access Books. (n.d.). DOAB: Directory of Open
Access Books. Retrieved from https://www.doabooks.org
Directory of Open Access Journals. (n.d.). DOAJ: Directory of Open
Access Journals. Retrieved from https://doaj.org
OAPEN Foundation. (n.d.). OAPEN: Open Access Publishing in
European Networks. Retrieved from https://oapen.org
UNESCO Digital Library. (n.d.). Open Educational Resources of
UNESCO. Retrieved from https://unesdoc.unesco.org
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Shahnoza Yaxshiboyeva
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Litsenziya shartlari
Bu ish Creative Commons Attribution-NoCommercial 4.0 xalqaro litsenziyasi ostida litsenziyalangan. Ushbu litsenziya nusxasini koʻrish uchun http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/ saytiga tashrif buyuring yoki Creative Commons, PO Box 1866, Mountain View, CA 94042, AQShga xat yuboring.
Ushbu litsenziyaga muvofiq, siz:
Ulashish — materialni istalgan vosita yoki formatda nusxalash va qayta tarqatish
Moslashtiring - remiks qiling, o'zgartiring va materialga asoslang
Litsenziya shartlariga rioya qilgan holda litsenziar ushbu erkinliklarni bekor qila olmaydi. Quyidagi shartlar asosida:
Atribut - Siz tegishli kredit berishingiz, litsenziyaga havolani taqdim etishingiz va o'zgartirishlar kiritilganligini ko'rsatishingiz kerak. Siz buni har qanday oqilona yo'l bilan qilishingiz mumkin, lekin litsenziar sizni yoki sizning foydalanishingizni ma'qullashini taklif qiladigan tarzda emas.
Notijorat - Siz materialdan tijorat maqsadlarida foydalana olmaysiz.
Hech qanday qo'shimcha cheklovlar yo'q - Siz boshqalarga litsenziya ruxsat bergan har qanday harakatni qonuniy ravishda cheklaydigan qonuniy shartlar yoki texnologik choralarni qo'llay olmaysiz.
